POB Heritage – Minigranty badawcze (edycja I)
Kierownik projektu:
prof. dr hab. Magdalena Dziadek
Wykonawcy:
Okres realizacji projektu: 01.04.2021–31.03.2022
Przedmiotem projektu są badania nad wizerunkiem Ignacego Jana Paderewskiego wykreowanym przez polskie i zagraniczne czasopisma humorystyczno-satyryczne z lat 1888–1941. Głównym celem jest stworzenie wiedzy na temat funkcjonowania wizerunku artysty i męża stanu jako aspektu recepcji polskiego i światowego dziedzictwa kulturowego w obszarze kultury popularnej, reprezentowanej przez prasę humorystyczno-satyryczną i jej czytelników.
Źródłami prymarnymi wykorzystywanymi w badaniach będą obficie zachowane, a jednocześnie nieprzebadane gruntownie do tej pory materiały ikonograficzne – opublikowane w tych pismach karykatury i rysunki satyryczne przedstawiające Paderewskiego jako artystę i polityka o przenikającym się znaczeniu lokalnym i światowym. Zaplanowana wieloaspektowa interpretacja ikonograficznego i ideowego przekazu karykatur, zrealizowana w oparciu o dodatkowe informacje na temat twórcy i jego otoczenia społecznego, uzyskane ze źródeł biograficznych, epistolograficznych, wspomnieniowych i krytycznomuzycznych uwzględni treści i metody zaczerpnięte z szeregu nauk humanistycznych i społecznych.
Rezultatem badań będzie naświetlenie funkcji informacyjnej i perswazyjnej karykatur oraz zinterpretowanie stojących za nimi wzorców i kodów kulturowych. Karykatury Paderewskiego ukazane będą jako narzędzie propagandy politycznej, komentarz dotyczący aktualnych ideałów społecznych (np. patriotyzmu) oraz środek służący wyrabianiu u publiczności wiedzy o samym Paderewskim (pochodzenie społeczne, cechy osobowości, typ temperamentu artystycznego, sposób kreowania własnego wizerunku). Zaplanowane badania stanowią jeden z etapów szeroko zakrojonego projektu mającego na celu całościowe odtworzenie recepcji sztuki Paderewskiego w Polsce i za granicą.
1. J[oseph] Keppler, A Peaceful Solution, „World’s Fair Puck” 1893 nr 2 (15 V), s. 1. | |
2. Tom Browne, In the days of their youth. No. VII – Paderewski, „The Sketch” 1902 (15 I), s. 504. | |
3. Maja Berezowska, Na zamku w Warszawie, „Szczutek” 1919, nr 37 (13 IX), s. 5. |