Biogram
Aleksandra Patalas studiowała muzykologię na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, a następnie na Uniwersytecie Jagiellońskim. Tam ukończyła studia magisterskie (1990), uzyskała tytuł doktora (1999) i habilitację (2011). Pogłębiała wiedzę muzykologiczną w trakcie stypendiów w Royal Holloway and Bedford New College, University of London (1993), na uniwersytetach w Ferrarze (1995), La Sapienza w Rzymie. Od 1994 roku zatrudniona w Katedrze/Instytucie Muzykologii UJ na stanowiskach: starszego referenta technicznego (1994), asystenta (1995), adiunkta (2000), profesora UJ (2019). W latach 2012–2020 pełniła funkcję dyrektora Instytutu Muzykologii UJ.
Zainteresowania naukowe
Historia kultury muzycznej XVI-XVIII wieku, w szczególności: polsko-włoskie i polsko-niemieckie kontakty muzyczne, muzyka w środowisku kościelnym i klasztornym; teoria muzyki XVI-XVIII wieku; edytorstwo muzyczne.
Wybrane publikacje
Książki i edycje krytyczne
- Giovanni Francesco Anerio, Missa Pulchra es, „Sub Sole Sarmatiae” 3, Musica Iagellonica, Kraków 1994.
- Catalogue of Early Music Prints from the Collections of the Former Preußische Staatsbibliothek in Berlin, Kept at the Jagiellonian Library in Cracow / Katalog starodruków muzycznych z XVI i XVII w. ze zbiorów byłej Pruskiej Biblioteki Państwowej w Berlinie, przechowywanych w Bibliotece Jagiellońskiej w Krakowie, Kraków: Musica Iagellonica 1999.
- Ignacy Jan Paderewski, Utwory fortepianowe op. 10-12, 14-16, red. Aleksandra Patalas, „I. J. Paderewski. Opera omnia”, red. Małgorzata Perkowska-Waszek, Kraków: Musica Iagellonica 2002.
- Eryk Brikner OSPPE (1705-1760), Vesperae pro toto anno, „Muzyka Jasnogórska” 2, Kraków: PWM 2005.
- Eryk Brikner OSPPE (1705-1760), Completorium, Hymnus pro Festis Apostolorum, „Muzyka Jasnogórska” 5, Kraków: PWM 2006.
- W kościele, w komnacie i w teatrze. Marco Scacchi. Życie, muzyka, teoria, Kraków: Musica Iagellonica 2010.
- Życie muzyczne w klasztorach dominikańskich w dawnej Rzeczpospolitej. Studia pod red. Aleksandry Patalas, Kraków: Musica Iagellonica 2016.
Artykuły w czasopismach i rozdziały w pracach zbiorowych
- An Unknown Missa ‘Ave maris stella’ by Asprilio Pacelli, "Musica Iagellonica" 1, 1995, s. 23-50.
- Marco Scacchi's Characterisation of the Modes in his Missa Omnium Tonorum, "Musica Iagellonica" 2, 1997, s. 103-129.
- Polonica w inwentarzach słowackich z lat 1581-1718, „Muzyka” XLVII 2002 nr 2, s. 97-107.
- Madrigale spirituale w siedemnastowiecznej Rzeczpospolitej - kompozycje Asprilia Pacellego, "Muzyka" XLVIII 2003 nr 4, s. 47-76.
- Die Kompositionen von Christoph Werner als Quelle der Inspiration für Marco Scacchi, w: „Ständige Konferenz Mitteldeutsche Barockmusik in Sachsen, Sachsen-Anhalt und Thuringen e.V., Jahrbuch 2004, Mitteldeutschland im musikalischen Glanz seiner Residenzen. Sachsen, Böhmen und Schlesien als Musiklandschaften im 16. und 17. Jahrhundert, red. Peter Wollny, Beeskow 2005, s. 237-249.
- Musica claromontana - Music in Jasna Góra Monastery: Attribution, Forms, Style, Exchange of Repertoire, "Fontes Artis Musicae", vol. 57, issue 2, s. 148-161; poszerzona wersja artykułu Muzykowanie w klasztorze. Kultura muzyczna na Jasnej Górze w I połowie XVIII wieku, "Kamerton" 1 (50) 2006, s. 190-197.
- Theoretical Ideas of Marco Scacchi in the Context of Works by German Composers, w: Musicology Today, 2006: Poland in Europe: Musical Sources - Repertoire - Style, Insitute of Musicology, University of Warsaw, s. 23-38.
- Music theory of Giovanni Maria Artusi in the polemical writings and in the music of Marco Scacchi, „Musica Iagellonica” 4, 2007, s. 19-48.
- Powstanie kapeli w Rakowie jako wyraz działań kontrreformacyjnych, w: Europejska kultura muzyczna w polskich archiwach i bibliotekach, Musica Iagellonica, Kraków 2008, red. Aleksandra Patalas, Stanisław Hrabia, s. 39-70.
- Kaspar Förster senior — znany i nieznany, w: Muzykolog wobec świadectw źrodłowych i dokumentów. Księga pamiątkowa dedykowana Profesorowi Piotrowi Poźniakowi w 70. rocznicę urodzin, red. Zofia Fabiańska, Jakub Kubieniec, Andrzej Sitarz, Piotr Wilk, Kraków 2009, s. 209-225.
- Unknown Compositions by G. O. Pitoni in the Music Materials Collection of the Cathedral Chapel Archive in Kraków, w: Giuseppe Ottavio Pitoni e la musica del suo tempo, Atti del Convegno Internazionale di Studi, Rieti 28-29 Aprile 2008, red. Gaetano Stella, Istituto Italiano per la Storia della Musica, Rieti 2009, s. 287-300.
- The constructional and expressive role of modality in L’Euridice by Jacopo Peri and by Giulio Caccini, „Musica Iagellonica” 5 (2011), s. 53–72.
- In Search of a Mode of Criticism. Cribrum musicum by Marco Scacchi and Censura by Filippo Kesperle, „Musica Iagellonica” 5 (2011), s. 73–86.
- Il fenomeno della policoralità in Polonia e le composizioni policorali di Marco Scacchi, w: La musica policorale, in La musica policorale in Italia e nell’Europa centro-orientale fra Cinque e Seicento / Polychoral Music in Italy and in Central-Eastern Europe at the Turn of the Seventeenth Century, red. Marina Toffetti – Aleksandra Patalas, Venezia: Edizioni Fondazione Levi 2012, s. 281–333.
- Świadectwa recepcji twórczości Marca Scacchiego w Słowacji i na Morawach, w: Musicologica Istropolitana, red. M. Hulkova, t. 10-11, Bratislava: Univerzita Komenského, Filozofická fakulta. Katedra hudobnej vedy, 2013, s. 129-148.
- Asprilio Pacelli in Poland: compositions, techniques, reception, w: Italian music in Central-Eastern Europe: around Mikołaj Zieleński’s "Offertoria" and "Communiones" (1611), red. B. Przybyszewska-Jarmińska ed al., Venezia: Edizioni Fondazione Levi 2015, s. 235-260.
- O kulturze muzycznej u sióstr norbertanek w Imbramowicach na podstawie kroniki klasztornej (1703-1741), w: Almanach muzykologii krakowskiej: 1911-2011, red. Woźna-Stankiewicz Małgorzata ed al., Kraków: Musica Iagellonica, 2016, s. 396-417.
- Italian models and local inflections in sacred music in the Polish-Lithuanian Commonwealth: the case of Marco Scacchi's "motetta juxta usum modernum", w: Musicologica Istropolitana, red. Kalinayová-Bartová Jana, t. 13, Bratislava: Univerzita Komenského, Filozofická fakulta. Katedra hudobnej vedy, 2017, s. 119-146.
- Giovanni Battista Cocciola’s activity in the Polish-Lithuanian Commonwealth and his concerto "Ave mundi spes Maria" from the "Parnassus Musicus Ferdinandaeus", „De Musica Disserenda”, 2017 nr 1-2, s. 135-145.
- The inventory of the Krakow bookseller Franz Jakob Mertzenich: a testimony of the presence of Italian music in Poland ca. 1600, w: Denn Musik ist der größte Segen... : Festschrift Helen Geyer zum 65. Geburtstag, red. Pauser Michael, Bock Elisabeth, Sinzig: Studio Verlag, 2018, s. 139-145.
- The polychoral Masses of Giovanni Francesco Anerio: parody technique, w: Studies on the reception of Italian music in Central-Eastern Europe in the 16th and 17th century, red. Marina Toffetti, Musica Iagellonica; Kraków, 2018, s. 211-238.
Redakcje prac zbiorowych
- Europejska kultura muzyczna w polskich archiwach i bibliotekach, red. Aleksandra Patalas, Stanisław Hrabia, Kraków: Musica Iagellonica 2008.
- La musica policorale in Italia e nell'Europa centro-orientale fra Cinque e Seicento : con esempi musicali in CD / Polychoral music in Italy and in Central-Eastern Europe at the turn of the seventeenth century: with music examples on CD, red. Aleksandra Patalas, Marina Toffetti, Venezia: Edizioni Fondazione Levi 2012.
- Sto lat muzykologii polskiej: historia-teraźniejszość–perspektywy, red. Dagmara Łopatowska-Romsvik, Aleksandra Patalas, Kraków: Musica Iagellonica, 2016.
Hasła encyklopedyczne
- Około 50 haseł w: Polski Słownik Biograficzny, t. XXXV/3, zesz. 146, t. XXXVIII/3, zesz. 154, Kraków 1994, 1997; Encyklopedia Muzyczna PWM, część biograficzna, t. 5–12, Kraków 1997–2012; Die Musik in Geschichte und Gegenwart II. Personenteil, t. 4, 7, 13, 14, 17, Kassel 2000–2007; Dizionario Biografico degli Italiani (on-line), t. 79, 80, 91, 2013–2018.
Popularnonaukowe
- Około 25 programów koncertowych dla festiwali Misteria Paschalia (2005–2021), Gaude Mater (2007) oraz Festiwalu Muzyki Polskiej (2008), a także wstępów do płyt CD dla firm fonograficznych Acte Prealable, Musicon, Stradivarius.